Przejdź do menu Przejdź do treści

prof. dr hab. Zdzisław Noga

prof. dr hab. Zdzisław  Noga

Kierownik Katedry Archiwistyki i Nauk Pomocniczych Historii

Katedra Archiwistyki i Nauk Pomocniczych Historii

zdzislaw.noga@up.krakow.pl

tel: 12 662 61 83

pok: 322

ORCID: 0000-0003-0061-1808

publikacje:


Rozprawa doktorska: Osadnictwo i stosunki własnościowe w księstwie siewierskim do 1790 roku, 1993

Promotor: prof. dr hab. Feliks Kiryk

Recenzenci: prof. dr hab. Alicja Falniowska-Gradowska, dr hab. Andrzej Nowakowski

Rozprawa habilitacyjna: Krakowska rada miejska w XVI wieku. Studium o elicie władzy, 2003,

Recenzenci: prof. dr hab. Feliks Kiryk, prof. dr hab. Henryk Samsonowicz, prof. dr hab. Ryszard Szczygieł

Zainteresowania naukowe: Historia Krakowa, dzieje miast w okresie przedrozbiorowym, historia osadnictwa, kartografia historyczna, genealogia.

Granty i projekty badawcze:

– Weichseleinzugsgebiet in 10/12. – 20. Jahrhundert. Siedlungsgeschichte und Überschwämmungen, z Süd- und Mitteleuropa Institut we Wiedniu (1997-2001).

– Krakowska rada miejska w XVI wieku. Studium o elicie władzy, grant KBN (habilitacyjny, 1998-2002).

– Rękopiśmienna mapa topograficzna Królestwa Galicji i Lodomerii (tzw. mapa Mieg’a) z lat 1775–1783 – przygotowanie do edycji opisów map do map 1 – 93; przygotowanie krytycznej edycji jednego tomu z 15 – 20 arkuszami, opisami i indeksami. numer projektu N N108 032935, miejsce realizacji: Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN, termin realizacji: 2008-2012.

– Atlas historyczny miast polskich, t. V: Małopolska, z. 2: Sandomierz (grant Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, nr N N108 112937, w latach 2009-2012).

– Michałowscy herbu Jasieńczyk od drugiej połowy XVI do końca XVIII wieku, Numer projektu N N108 264539; miejsce realizacji: Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie, termin realizacji 2010-2013, kierownik projektu (grant promotorski).

– Edycja rękopiśmiennej mapy topograficznej Galicji z lat (1775) 1779- 1783 (tzw. Mapy Mieg’a) z Archiwum Wojennego (Kriegsarchiv) w Wiedniu, grant Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (2012-2016).

– Urzędnicy miejscy z ziem dawnej Rzeczypospolitej, Śląska i Pomorza w XIII-XVIII wieku, nr 11H 13 0373 82, grant Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (2014-2017), kierownik.

– Atlas historyczny miast polskich, t. 1: Prusy Królewskie i Warmia, t. 3: Mazury, t. 4: Śląsk, t. 5: Małopolska, grant Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (2017-), wykonawca.

– Epoka jagiellońska i jej dziedzictwo w I Rzeczypospolitej do 1795 roku. Problematyka gospodarcza i społeczna, dzieje miast. Numer rejestracyjny projektu: 31H 17 046884; Numer umowy: 0468/NPRH5/H30/84/2017, grant Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (2017-), kierownik.

– Rękopiśmienna mapa topograficzna Galicji Zachodniej z lat 1801–1804 (tzw. Mapa Heldensfelda) ze zbiorów Archiwum Wojennego w Wiedniu – polskie dziedzictwo kulturowe i historyczne o charakterze regionalnym w zbiorach obcych (nr 11H 18 0363 86), grant Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (2018- ),wykonawca.

– współtwórca projektu Krakau – Nürnberg – Prag. Das europäische Projekt der internationalen Tagungen zur Stadtgeschichte (od 2014).

(http://www.ahmp.cz/index.html?mid=106&wstyle=0&page=page/docs/Krakau-Nurnberg-Prag.html)

Członkostwo w stowarzyszeniach, instytucjach naukowych oraz zespołach redakcyjnych:

– Commission International pour l’Histoire des Villes (Międzynarodowa Komisja Historii Miast, od 2007).

– Kommission für die Geschichte der Deutschen in Polen e.V (od 2013).

– Zespół Historii Miast przy Komitecie Nauk Historycznych PAN (od 2003, od 2011 przewodniczący).

– Polskie Towarzystwo Historyczne (członek Zarządu Oddziału Krakowskiego i członek Zarządu Głównego, od 2007).

– Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, członek Wydziału (Zarządu, od 2010, wiceprezes od 2015).

– Rada Naukowa Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie (sekretarz, 2010-2014).

– Rada Naukowa Polskiej Misji Historycznej przy Uniwersytecie Juliusa Maksymiliana w Würzburgu (od 2017).

– Rada Naukowa Friedrich-Christian-Lesser-Kollegs w Jenie (od 2017).

– Rada Naukowa Instytutu Historii PAN w Warszawie (2019-2022, 2023-)

– redaktor rocznika „Małopolska. – regionalizmy – małe ojczyzny” (2011-2019).

– członek redakcji „Rocznika Krakowskiego” (od 2016), współredaktor (od 2022)

– redaktor serii „Biblioteka Krakowska” (od 2016).

– redaktor serii „Kraków w dziejach Narodu” (od 2016).

– rada naukowa czasopisma „Klio”.

– rada naukowa czasopisma Dokumenta Pragensia (Republika Czeska, od 2008).

– rada naukowa czasopisma „Krzysztofory” (przewodniczący, od 2018).

– rada naukowa serii wydawniczej Spisy urzędników miejskich z obszaru dawnej Rzeczypospolitej, Śląska i Pomorza Zachodniego (od 2007)

– Rada Naukowa Centrum Studiów Mediewistycznych przy KUL – przewodniczący (od 2022)

Współpraca międzynarodowa oraz międzyinstytucjonalna:

Współpracuję indywidualnie z wieloma historykami i historyczkami z zagranicy, m. in. z Austrii (Wiedeń, Salzburg), Chorwacji (Zagrzeb, Split), Finlandii (Tampere), Hiszpanii (Madryt), Irlandii (Dublin), Litwy (Wilno), Luxemburga, Norwegii (Bodø), Republiki Czeskiej (Brno, Praga, Ołomuniec), RFN (Berlin, Bochum, Bonn, Drezno, Erfurt, Gießen, Kilonia, Lipsk, Marburg, Münster, Moguncja, Norymberga (Erlangen), Trewir, Würzburg), Rumunii (Bukareszt, Jassy), Słowacji (Bratysława, Preszów), Słowenii (Lublana, Maribor), Szwajcarii (Zurych), Ukrainy (Lwów, Kijów), Węgier (Budapeszt), Włoch (Bolonia), Wielkiej Brytanii (Aberdeen).

Nagrody i wyróżnienia:

– Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego nadana w 2004 r. za rozprawę habilitacyjną Krakowska rada miejska w XVI wieku. Studium o elicie władzy (Kraków 2003).

– Nagroda im. Adama Heymowskiego nadana w 2004 r. przez Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Heraldycznego za pracę Krakowska rada miejska w XVI wieku. Studium o elicie władzy (Kraków 2003).

– Nagroda im. Klemensa Bąkowskiego przyznana w 2008 r. przez Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa „w uznaniu osiągnięć badawczych nad dziejami nowożytnego Krakowa, w szczególności za wielki wkład pracy w przygotowanie zespołowego dzieła Atlas historyczny miast polskich, Kraków”.

– Nagroda Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa w dziedzinie Nauka i Technika przyznana w 2009 r. za Atlas historyczny miast polskich, t. V: Małopolska, z. 1: Kraków (Kraków 2007).

– I Nagroda zespołowa „Studiów Źródłoznawczych” im. Profesora Stefana Krzysztofa Kuczyńskiego za najlepszą edycję źródłową w 2012 roku, przyznana za książki: Galicja na józefińskiej mapie topograficznej 1779-1783, t. 1, cz. A i B oraz t. 4 cz. A i B, pod red. W. Bukowskiego, B. Dybasia i Z. Nogi (Kraków 2012).

– Nagroda zespołowa Prezesa Rady Ministrów w roku 2022 za rok 2021 w zakresie działalności naukowej za edycję źródłową Galicja na józefińskiej mapie topograficznej 1779–1783. 

Organizacja konferencji (od 2013):

2013

Ratusz w miastach Polski i Rzeczypospolitej Obojga Narodów: XIII-XVIII w., Kraków 19-20 kwietnia 2013,

Organizatorzy instytucjonalni: Zespół Historii Miast przy Komitecie Nauk Historycznych PAN; Instytut Historii UP.

Drugi sejmik małopolskich towarzystw Kultury, Kraków 26 listopada 2013,

Organizatorzy instytucjonalni: Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział Krakowski, Instytut Historii UP, Instytut Historii UJ.

2014

Krakau, Nürnberg, Prag. Die Eliten der Städten im Mittelalter und in der frühen Neuzeit. Herkunft, Nationalität, Mobilität, Mentalität, Kraków, 16‐17 października 2014.

Organizatorzy instytucjonalni: Archiv Hlavního Města Prahy, Instytut Historii UP, Stadtarchiv Nürnberg.

Heterogeniczność przestrzeni miejskiej w Europie środkowo-wschodniej w epoce przedprzemysłowej, Toruń, 10-12 kwietnia 2014,

Organizatorzy instytucjonalni: Zespół Historii Miast przy Komitecie Nauk Historycznych PAN; Instytut Historii i Archiwistyki UMK.

2015

Miasta prywatne w sieci miejskiej Królestwa Polskiego i Rzeczypospolitej Obojga Narodów, Zamość, 23-24 kwietnia 2015,

Organizatorzy instytucjonalni: Zespół Historii Miast przy Komitecie Nauk Historycznych PAN; Instytut Historii UP; Instytut Historii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie; Muzeum Zamojskie.

2016

Kraków międzynarodowy (XIII- XVIII wiek), Kraków 7 maja 2016,

Organizatorzy instytucjonalni: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.

Szlachta w miastach Polski i Rzeczypospolitej (XII/XIII-XVIII wieku), Warszawa, 20-21 maja 2016.

Organizatorzy instytucjonalni: Zespół Historii Miast przy Komitecie Nauk Historycznych PAN; Instytut Historii im. T. Manteuffla PAN w Warszawie.

2017

Reformacja w Krakowie (XVI-XVII wiek), Kraków 7 maja 2017,

Organizatorzy instytucjonalni: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.

Migracje w miastach Królestwa Polskiego, Pomorza i Śląska w epoce przedprzemysłowej na tle porównawczym, Wrocław 2-3 VI 2017.

Organizatorzy instytucjonalni: Zespół Historii Miast przy Komitecie Nauk Historycznych PAN; Instytut Historyczny UWr.

Political functions of urban spaces through the ages, Kraków, 14-15 września 2017,

Organizatorzy instytucjonalni: The International Commission for the History of Towns, Towarzystwo Naukowe w Toruniu, Instytut Historii i Archiwistyki UP.

Town types in European comparison based on the towns atlases, Kraków, 16 września 2017,

Organizatorzy instytucjonalni: The International Commission for the History of Towns, Towarzystwo Naukowe w Toruniu, Instytut Historii i Archiwistyki UP.

2018

Prezydent Juliusz Leo i Kraków jego czasów, Kraków, 21 luty 2018,

Organizatorzy instytucjonalni: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa.

Krakowianie w drugiej Rzeczypospolitej, Kraków, 21 kwietnia 2018,

Organizatorzy instytucjonalni: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.

Obraz miasta na ziemiach polskich w epoce przedrozbiorowej, Toruń, 8-9 czerwca 2018,

Organizatorzy instytucjonalni: Zespół Historii Miast przy Komitecie Nauk Historycznych PAN; Instytut Historii i Archiwistyki UMK.

Krakowscy ojcowie polskiej niepodległości, Kraków, 29-30 października 2018,

Organizatorzy instytucjonalni: Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział Krakowski.

Reformation und städtische Eliten in Krakau, Nürnberg und Prag, Nürnberg, 6-8 listopada 2018,

Organizatorzy instytucjonalni: Archiv Hlavního Města Prahy; Archiwum Narodowe w Krakowie, Stadtarchiv Nürnberg, Instytut Historii i Archiwistyki UP.

2019

Dziedzictwo Krakowa w procesie transformacji, Kraków, 21 kwietnia 2019,

Organizatorzy instytucjonalni: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.

Testamenty i fundacje mieszczańskie w XIII-XVIII wieku, Kraków, 8 – 9 czerwca 2019 roku.

Organizatorzy instytucjonalni: Zespół Historii Miast przy Komitecie Nauk Historycznych PAN; Instytut Historii i Archiwistyki UP, Muzeum Krakowa.

Najważniejsze publikacje:

(ułożone chronologicznie)

· Słownik miejscowości księstwa siewierskiego, Katowice 1997.

· Krakowska rada miejska w XVI wieku : studium o elicie władzy. Kraków 2003.

· Zbigniew Oleśnicki. Książę Kościoła i Mąż stanu, red. Feliks Kiryk, Z. Noga, Kraków 2006.

· Atlas historyczny miast polskich, t. V: Małopolska, z. 1: Kraków, z. 2; Sandomierz, z. 3: Wieliczka, z. 4: Bochnia, z. 5: Stary Sącz, red. Z. Noga, Kraków-Toruń 2007-1018.

· Urzędnicy miejscy Krakowa. Cz. 2: 1500-1794, Kraków 2008.

· Pamięć polska. Pamięć niemiecka od XIX do XXI wieku. Wybrane problemy, red. Z. Noga, Martin Schulze Wessel, Toruń 2009.

· Elita władzy miasta Krakowa i jej związki z miastami Europy w średniowieczu i epoce nowożytnej (do połowy XVII wieku). Zbiór studiów, red. Z. Noga, Kraków 2011.

· Municipal Liberties and the pursuit of power in the polish cities in the middle ages and early modern times – a historiographical overview [w:] Urban liberties and citiozenship from the Middle Ages up to now / (édités sous la direction de Michel Pauly et Alexander Lee), Trier 2015, s. 163-170

· Obchod a remeslo na Spiši v 16.-18. Storočí, [W:] Historia Scepusii. Vol. 2, dejiny Spiša od roku 1526 do roku 1918 / editori Martin Homza a Stanisław A. Sroka, Bratislava 2016, s. 272-297.

· Krakau-Nürnberg – Prag. Die Eliten der Städte im Mittelalter und in der frühen Neuzeit. Herkunft, Nationalität, Mobilität, Mentalität, hrsg. v. Michael Diefenbacher, Olga Fejtova, Z. Noga, Monumenta Pragensia Monographia, Praha 2016.

· Galicja na józefińskiej mapie topograficznej 1779-1783/ Die Josephinische Landesaufnahme von Galizien: 1779-1783, T./Bd 1-7, red. Waldemar Bukowski, Bogusław Dybaś i Z. Noga, Kraków 2012-2017.

· Kamila Follprecht, Z. Noga, Cracov in 1598 [w:] Historical Atlas of Poland in the 2nd Half of the 16th Century. Voivodschips of Cracow, Sandomierz, Lublin, Sieradz, Łęczyca, Rawa, Płock and Mazovia, ed. Marek Słoń, Frankfurt a/Main 2014, Vol. 1 map nr 8; Vol. 3, s. 692-764.

· Prezydent Juliusz Leo i Kraków jego czasów, red. Z. Noga, Kraków 2018.

· Der städtische Ort nicht-städtischer Gruppen. Jüdische Gemeinden in kleinpolnischen Städten [w:] Social Functions of Urban Spaces through the Ages/Soziale Funktionen städtischer Räume im Wandel, ed. Gerhard Fouquet, Ferdinand Opll, Sven Rabeler und Martin Scheutz [w:] Residenzenforschung. NF: Stadt und Hof, Bd. 5, Jan Thorbecke Verlag/Ostfildern Dresden 2018, s. 37- 46.

· Rozkwit 1493-1655, Upadek 1655-1794 [w:] Tysiąc skarbów Krakowa, red. Jacek Purchla, Joanna Ziętkiewicz-Kotz, Kraków 2018, s. 194-203; 206-210, 302-315.

· Splendor 1493-1655: golden age, Decline [w:] Kraków in a thousand treasures: history and art, Jacek Purchla, Joanna Ziętkiewicz-Kotz, Kraków 2018, s. 194-203; 206-210, 302-315.

· Etnische Gruppen in den Städten Kleinpolens der vorindustriellen Zeit: Deutsche und Juden, [in:] Kulturelle Vernetzung in Europa. Das Magdeburger Recht und seine Städte, hrsg. v. Gabriele Köster, Christina Lück, Heiner, Link, Dresden 2019, s. 299-311.

· Italians in the city of Cracow’s authorities in the sixteenth to eighteenth centuries, “Acta Poloniae Historica”, T. 119, 2019, s. 191-207.

· Political Functions of Urban Spaces and Town Types through the Ages/Politische Funktionen städtischer Räume und Städtetypen im zeitlichen Wandel, ed. Roman Czaja, Z. Noga, Ferdinand Opll, Martin Scheutz, Krakow-Toruń – Wien 2019.

Działalność popularyzatorska: wykłady m. in. w Towarzystwie Miłośników Historii i Zabytków Krakowa i w Muzeum Krakowa.

Promotorstwo doktoratów:

Joanna Kostecka, Krakowskie komisje Boni Ordinis, 2008

Mateusz Wyżga, Parafia Raciborowice od XVI do końca XVIII wieku. Studium o społeczności lokalnej, 2010.

Michał Szczerba, Michałowscy herbu Jasieńczyk od drugiej połowy XVI do końca XVIII wieku, 2013.

Piotr Magiera, Römerowie w XVII-XVIII wieku. Linia podkomorska, 2017.

Malwina Wylężek, Skład i organizacja władz miejskich Pilzna do 1772 roku, 2019.

Sebastian Stańczyk, Urzędnicy miejscy Kazimierza koło Krakowa od połowy XVI do końca XVIII wieku, 2020.  

Jakub Pieczara, Ludność miasta Wieliczki w latach 1591-1788. Studium historyczno-demograficzne górniczego miasta, 2022.

Inne:

Członek Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (od 2009).